کد مطلب:649 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

پيامدهاي اعتقاد به جبر چيست؟

اعتقاد به اين مذهب ـ كه مخالف عقيده شيعه است ـ مساوي با انكار اصول پنجگانه دين است.



اولين اصلي كه بر اساس اين مذهب ناديده گرفته مي‎شود، عدلي الهي است؛ چه اين كه اگر انسان در كارهايش مجبور باشد، عذاب كافر و ثواب مؤمن بر خلاف عدالت است؛ زيرا نه كافر در كفرش اختيار داشته است و نه مومن در ايمانش. به همين جهت، قائلين به جبر عدل الهي را نمي‎پذيرند.



دومين اصلي كه با اعتقاد به جبر ناديده گرفته مي‎شود، اصل توحيد است؛ چه اين كه خدايي كه عادل نباشد و مردم مجبور را بي‎جهت كيفر و پاداش دهد، شايسته خدايي نيست و نمي‎تواند اين جهان پهناور را ـ كه بر اساس نظم و حكمت اداره مي‎شود ـ تدبير كند.



از اين رو، ارسال رُسُل و بعثت پيامبران نيز بي‎‎معنا خواهد بود. چه اين كه انبيا توان هدايت كفار را ندارند؛ زيرا آنها بي‎اختيار كفر مي‎ورزند، و نيز انبياء بر ايمان مؤمنان بي‎تأثيرند؛ زيرا با جبري كه وجود دارد ـ احتمال انحراف در آنها نمي‎رود،به عبارتي اولي محال است و دومي تحصيل حاصل و هر دو از نظر فلسفي غير ممكن.



امامت نيز ـ كه تداوم بخش نبوت است ـ به دليل فوق، باطل مي‎شود. آخرين اصلي كه با اعتقاد به جبر باطل مي‎گردد، اصل معاد است؛ چه اين كه معاد مبتني بر اختيار است. بنابراين، اگر همه انسانها مجبور و بي‎اختيار باشند، كيفر و پاداش؛ بهشت و جهنم، قيامت و رستاخيز، همه و همه بي‎معنا مي‎شود.



در نتبجه با اعتقاد به جبر نه مي‎توان مسلمان بود و نه اصول اسلام را پذيرفت. از اين رو شيعه بايد با تمام وجود خداوند را شاكر باشد كه به بركت وجود ائمه و در پرتو نور ولايت معصومان ـ عليهم السلام ـ نه در وادي تاريك « جبر » گرفتار شده است و نه به بيابان ظلماني « تفويض » قدم گذاشته‎، بلكه در بين اين دو مكتب انحرافي،راه مستقيم و روشني را انتخاب كرده است.

---

مثالهاي زيباي قرآن ج 1


حضرت آيت الله مكارم شيرازي